Wat politieke partijen van de kadernota vinden

Financiële degelijkheid: ook in tijden waarin het wat minder gaat. Dat is voor de SGP-fractie een belangrijk speerpunt. Het college heeft na de start een jaar geleden, actief gewerkt aan het verkrijgen van meer inzicht. Dit heeft geresulteerd in een overzichtelijk Meerjaren Investerings Plan (MIP). Hierin staan investeringen voor onze inwoners, ondernemers, verenigingen en instellingen: tenslotte doen we het voor hen! Er blijken -logisch- meer investeringen ingebracht dan we kunnen financieren. Het college zal dus, waar relevant op aangeven van de gemeenteraad, keuzes moeten maken. De SGP-fractie is allereerst positief over de beschikbaarheid van het MIP, waardoor die keuzes gemaakt kunnen worden.

Doorvoeren van belastingverhogingen is voor de SGP de laatste optie: onze burgers hebben al genoeg te maken met stijgende prijzen! Er zal eerst gekeken moeten worden naar mogelijkheden om investeringen op een later moment te doen of in het geheel niet te doen, naar het verkrijgen van extra middelen uit de Rijksoverheid en naar bezuinigingen. Voor de SGP staan drie dingen bovenaan: noodzakelijke vervangingen, investeringen waar inkomsten tegenover staan (zoals scholenbouw) en investeringen in de wegenstructuur (aanpassingen bij het Hulpverleningscentrum, rondweg Oost).

De financiële degelijkheid geldt ook voor de wijze waarop het college omgaat met de presentatie van de Tussenrapportage 2023 en de voorlopige begroting in de Kadernota 2024-2027. Die is realistisch, waarbij 2024 een positief resultaat laat zien. Bovendien wordt het programma Waardevol Landelijk Gebied opgestart, wat belangrijk is voor de toekomst van onze boeren en van ons buitengebied.

Het huidige jaar valt financieel gezien tegen, wat verklaarbaar is door de forse prijsstijgingen en mede daardoor stijgende personeelskosten. We verwachten dat het college hier actie op neemt.

Wat betreft 2022: er is het nodige bereikt, echter het valt de SGP tegen dat zoveel werk niet is gerealiseerd. Daar zullen we het college op bevragen. En we zijn benieuwd wat dit voor 2023 betekent. Verder zullen we nauwgezet volgen hoe het college de financiële resultaten op peil weet te houden. We hebben daar vertrouwen in, gezien de stappen die tot nog toe zijn gezet!

We moeten bij dit alles bedenken dat onze inzet mensenwerk is. We zijn afhankelijk van de zegen van God en van de kracht en wijsheid die Hij geeft. Die zegen wensen we toe aan alle inwoners van onze mooie gemeente Barneveld.

Het is alweer een jaar geleden dat het nieuwe college van SGP, Lokaal Belang en ChristenUnie het licht zag. Een college waar Lokaal Belang trots op is. Daarbij is ook een belofte gedaan aan onze inwoners. Namelijk dat wij ondernemend, betrouwbaar en zorgzaam het beleid voor de komende vier jaar zullen vormgeven. Daarom heeft het akkoord ook deze naam gekregen.

Nu zijn we een jaar verder. Een jaar waarin veel gebeurd is. Oorlog in Oekraïne, een mega-inflatie en hoge energieprijzen. En een jaar waarin wederom duidelijk werd dat klimaatverandering wereldwijd doorzet. Vraagstukken waar wij direct en indirect allemaal mee te maken hebben. Dus is het belangrijk om ervoor te zorgen dat het schip koers houdt op de woelige baren en te doen wat je beloofd hebt. Namelijk te werken aan een ondernemende, betrouwbare en zorgzame gemeente. Zomaar een paar voorbeelden: Deze coalitie heeft geen seconde getreuzeld toen de energieprijzen explodeerden en kwam met een armoedefonds voor gezinnen en ondernemers, die de rekening niet meer konden betalen. Deze coalitie investeert in het op niveau brengen en in stand houden van onze wegen en zet zich in op realisatie van lokale bedrijventerreinen. Er komt eindelijk een vrachtwagenverbod voor het centrum voor Garderen, een maatregel die de leefbaarheid voor vele mensen uit Garderen enorm zal verbeteren en waar Lokaal Belang trots op is.

En tot slot, deze coalitie staat voor een degelijk financieel beleid. Het afgelopen jaar is er hard gewerkt om inzichtelijk te krijgen hoe onze gemeente er over een aantal jaren financieel voorstaat, indien wij als gemeente net zo hard zullen groeien als nu de verwachting is. En het antwoord daarop was glashelder: niet zo best. Bij deze groei, gewenste ambities en ongewijzigd beleid komt onze gemeente miljoenen euro’s tekort. Dat was de harde, maar ook eerlijke conclusie. Dus zal de politiek de komende tijd goed moeten nadenken welke keuzes er voor de toekomst gemaakt moeten worden. Voor Lokaal Belang staat voorop dat de groei van onze gemeente nooit ten koste mag gaan van de kwaliteit van onze voorzieningen. Dan groeien we desnoods maar iets minder hard.

De oorlog in Oekraïne, de duurder wordende boodschappen en de gestegen energieprijzen blijven niet zonder impact. We hebben hulp geboden, ook samen met de kerken. Zo’n 800 huishoudens maakten dankbaar gebruik van de extra bijdragen voor de energiekosten.

De financiële situatie van de gemeente Barneveld vraagt om kritisch kijken. Daarbij gaat het om het  vervangen van oud beleid (naar ander beleid met minder kosten), vervolgens om het heroverwegen van ambities en pas daarna -als het niet anders kan- om een lastenverhoging waaraan ieder zal moeten bijdragen. Zo kunnen we als groeigemeente blijven rekenen op  goede voorzieningen.

Wij vinden daarbij de volgende vragen belangrijk:

• Kan iedereen blijven meedoen? Is het beleid voor hen die (deels) afhankelijk zijn van de gemeente, nog doelmatig en passend? Te denken valt aan goede jeugdzorg, goede voorzieningen voor ouderen thuis en het verhogen van de onbelaste giftendrempel voor minima en passend minimabeleid.
• Hoe zorgen we voor een groot woningaanbod voor starters en senioren? Ook mensen met een kleine beurs moeten een sociale huurwoning kunnen krijgen.
• Kunnen we meer bijdragen aan een schone leefomgeving? Dan gaat het om bijvoorbeeld het stimuleren van afvalscheiding, de opties voor het plaatsen van zonnepanelen vergroten en het gratis kunnen ophalen van gemeentecompost in alle dorpskernen.
• Hoe gaan we verder met onze topsector Landbouw? We vragen om perspectief voor ondernemers die door willen gaan met boeren. Samen zoeken we naar uitvoering van het landelijk bepaalde beleid. Mooi dat Barneveld de ambitie heeft om daarin voorop te lopen!
• Van de ChristenUnie kunt u verwachten dat we SAMEN recht doen. Oog hebben voor mensen die afhankelijk zijn van de gemeente, die het zonder niet of nauwelijks redden. Oog voor kwetsbaren, zoals asielzoekers. Samen recht doen, strevend naar gemêleerde wijken waar ook mensen met een kleine portemonnee een (t)huis hebben. En samen recht doen aan de mooie schepping van God. Wij vertrouwen op Gods genade, die oneindig groot is. Zijn genade geeft en inspireert om met gevouwen handen te werken in Zijn Koninkrijk.

Spreuken 3:5-6: Vertrouw op de HEER met heel je hart, steun niet op eigen inzicht. Denk aan Hem bij alles wat je doet, dan baant Hij voor jou de weg.

Helaas, het college heeft de raad een stuk voorgelegd zonder richting en visie. Met deze tweede kadernota in vier jaar tijd lijkt het wel alsof het college niet meer weet hoe het moet. Een verzwakking voor de lokale democratie, naar onze mening. Oorzaak voor de magere inhoud wordt gezocht in externe oorzaken, maar wij denken dat er vooral sprake is van een capaciteitsprobleem binnen de organisatie.

Paarse krokodil

Pro’98 en andere oppositiepartijen waarschuwden er vorig jaar al voor, als je geld wilt uitgeven dan heb je inkomsten nodig. Die werkelijkheid ziet het college inmiddels ook in, alleen weten ze nog steeds niet wat ze hieraan willen doen. Bezuinigen of lasten verzwaren? En lenen kost de gemeente, net als iedereen, steeds meer geld. De rentelasten drukken de komende jaren alsmaar zwaarder op de begroting en zullen ten koste gaan van andere zaken. Welke? Daar vraagt het college de raad om onderzoek naar te mogen doen. Maar daar hoeft de raad geen toestemming voor te geven, dat had Pro’98 nu eindelijk in deze kadernota willen lezen: welke richting wil het college op? Wat gaat dit college doen om te boeien en te binden?

De wereld op z’n kop

In een kadernota deelt het college normaal gesproken haar visie voor het komende jaar. Ambities, plannen en nieuw beleid met daarbij de financiële consequenties. De raad kan dit dan onderschrijven of aanpassen. Om het vervolgens later in het jaar vast te stellen in een programmabegroting. Maar helaas, in deze voorliggende kadernota staan geen nieuwe kaders. Reden? Het college is, naar eigen zeggen, niet in staat om realistisch te begroten. Oorzaak? De basis is niet op orde en daardoor is het college niet in staat om nieuw beleid te maken. Maar als we het nu al niet op orde hebben, hoe moet het dan als we nog harder gaan groeien?

Het college verwacht dat zij in de komende programmabegroting wel duidelijkheid kan verschaffen. Deze mededeling had beter in een kaderbrief geschreven kunnen worden. Wat Pro’98 betreft betekent een beleidsarme kadernota ook een beleidsarme begroting. Passend bij de besluiteloosheid die het college momenteel laat zien.

‘Het college moet echt aan de bak om onze steun te verzilveren.’ Dit waren onze woorden bij de vorige programmabegroting, die we met het voordeel van de twijfel steunden. Nu, een half jaar later, is daar helaas weinig van terechtgekomen. Het college levert een kort document op, dat alleen maar meer vragen oplevert. Terwijl het college in november nog geen financiële zorgen had, is daar pardoes een miljoenengat. Dit vraagt om een college dat niet alleen over problemen praat, maar hier ook daadkrachtig oplossingen voor zoekt.

Al eerder vroegen we het college financieel gedegen keuzes te maken. Eerst visie bepalen, voordat je investeringen doet. Keuzes maken of beleid schrappen, als keer op keer projecten uitgesteld worden. En wanneer je als college veel wilt lenen, moet je ook alvast goed nadenken hoe je de financiering denkt te betalen. Op al deze gebieden kregen wij een afwijzende reactie. Er waren geen problemen te verwachten en bij de kadernota zou het allemaal hard gemaakt worden. En wat blijkt nu: het enige wat hard is gemaakt zijn plotseling de problemen. Het komt zwalkend over en de maatregelen op korte termijn en visie op langere termijn blijven uit.

De coalitiepartijen roepen dat de kadernota meer inzicht geeft. Voor ons wordt het beeld alleen maar troebeler; dit geeft niet meer inzicht, maar een slecht vooruitzicht. Zonder perspectief. Als CDA willen we onder andere investeren in verenigingen en dorpshuizen. Zorgen voor goede bereikbaarheid in de gemeente en daarbuiten. En dat met een degelijk financieel beleid. Daar blijven we voor gaan, maar dat vraagt wel om een daadkrachtig bestuur dat daarmee aan de slag gaat.

Het college kiest ervoor om nog een keer een half jaar de tijd te nemen om ernaar te kijken. Wat we daarbij voor maatregelen kunnen verwachten? Geen idee; het college houdt de kaarten tegen de borst. Daarmee zet het de gemeenteraad op afstand en ontneemt het partijen een goede mogelijkheid om kaders mee te geven voor een volgende begroting. Daarmee brokkelt de steun van en het vertrouwen in het college af. 

De afgelopen jaren heeft Barneveld te veel geld uitgegeven. Verstandig omgaan met de schatkist is lastig voor dit college. De tijd dat alles kan, is nu echt voorbij. Die realiteit is ingedaald en dat valt te prijzen. Tegelijkertijd zijn wij ook duidelijk. De financiën moeten op orde komen.

Van solide verhaal naar mega uitdaging

Iets meer dan een half jaar geleden presenteerde het college zijn eerste begroting, wat ‘een solide verhaal voor de lange termijn’ was. Op dat moment twijfelden wij al sterk aan dat solide verhaal. Deze kadernota bevestigt die twijfel en laat zien dat ‘Barneveld op zoek moet naar tientallen miljoenen euro’s’. Dat wij eerder dan dit college de vinger op de zere plek wisten te leggen, wordt nu pijnlijk duidelijk. Nu worden lastenverzwaringen niet uitgesloten. Daarmee worden onze eerdere zorgen dat er een extra aanslag komt voor hele normale inwoners en ondernemers steeds meer een feit. Dat is onacceptabel in een tijd waar eenieder moeite heeft om de rekeningen te kunnen betalen.

Op grote voet

De tijd nemen om het huishoudboekje rustig en in een verstandig tempo op orde te brengen zit er niet in. Er zit immers geen vet op de botten om dit op kunnen vangen. Het college leeft op een te grote voet. De realiteit dat er onvoldoende geld is voor de komende jaren, is een harde boodschap voor deze wethouders. Het is onoverkomelijk om stevige bezuinigingen door te voeren om de tekorten weg te werken. Dat had anders gekund als dit college maatregelen had genomen, of nu direct neemt, om deze tegenvallers te kunnen opvangen.

Los het op

Barneveld heeft een besluitvaardig en daadkrachtig college nodig. Een college die de problemen van inwoners en ondernemers oplost. Een college die verstandige keuzes maakt om Barneveld vooruit te laten gaan. De schulden verder afbouwt en niet kiest om rekeningen door te schuiven naar de volgende generatie. Dit college maakt geen keuzes, maar schuift de problemen en ongekende lastenverzwaringen in uw schoenen. Dat is onacceptabel. De Barneveldse VVD roept daarom op: los het op of stap op!