Verborgen verrassingen van onze gemeente

Column 12 april 2024

Het leven zit vol voorspelbare en onvoorspelbare verrassingen. Meestal noem je iets een verrassing als het afwijkt van wat je verwacht. Dit kan leuk of minder leuk zijn. De aangename verrassingen zorgen voor een geluksgevoel, een moment om van te genieten. Het levert vaak fijne, blijvende herinneringen op. Verrassingen laten je anders kijken naar een persoon of een situatie. Het werkt bovendien verbindend en kan een persoonlijke band versterken. Alle reden om wat verrassende voorbeelden aan te halen.

Ons wapen in Arnhem

Regelmatig verstuur ik persoonlijke berichten; de ene keer getypt de andere keer handgeschreven.  Op het briefpapier staat het wapen van de gemeente Barneveld. Een wapen met drie rode zuilen (een verwijzing naar Baron van Zuylen van Nievelt), een vlinder en een bloeiende plant. De geschiedenis van dit wapen gaat terug tot 1795, toen een aantal inwoners van Barneveld het wapen ontwierp. Het is bijzonder dat het wapen door de jaren heen bewaard is gebleven en nog steeds van betekenis is. Onlangs kwam ik ons wapen tegen op een voor mij onverwachte plek. Tijdens een ontmoeting met andere burgemeesters en de Commissaris van de Koning zag ik het wapen van Barneveld in steen gebeiteld bij het Provinciehuis in Arnhem. Eigenlijk logisch dat ons wapen daar te vinden is. We zijn immers één van de 51 gemeenten van Gelderland. Je moet het alleen wel zien!

Van Schaffelaar in het Rijksmuseum

Zo zijn er nog meer bijzondere plekken waar je 'Barneveld' aantreft. Bijvoorbeeld in de centrale hal van het Rijksmuseum. Daar is een muurschildering te zien van Jan van Schaffelaar met eronder de tekst: 'Jan van Schaffelaar werpt zich van den toren te Barneveld om de bezetting te redden 1489.' Veel mensen weten wel dat deze afbeelding van Jan van Schaffelaar te zien is in het Rijksmuseum. Maar wat niet iedereen weet, is dat 'de Nachtwacht' niet alleen in het Rijksmuseum te vinden is, maar ook in onze gemeente.

De Nachtwacht

In 1881 maakte de in geschiedenis geïnteresseerde burgemeester Nairac samen met de gemeentebode Bouwheer enkele bijzondere kaarten. Zoals de ‘Zeven Bergjes’ schets met daarop zeven grafheuvels ingetekend. Dit zijn niet alleen markante bolletjes in het landschap. Het waren de graven van de eerste landbouwers op de Veluwe. In één (inmiddels verdwenen) grafheuvel aan de Hunnenweg is een 4300 jaar oude klokbeker gevonden. En niet zomaar eentje! De beker is de mooiste uit ons land en noemt men ook wel de ‘Nachtwacht’. En dat in onze gemeente. Bijzonder toch!

Voorthuizen in Utrecht

Wat ook bijzonder is, zijn de 'Domtorentjes'. De pure chocolaatjes uit Utrecht met daarop een afbeelding van de Domtoren. En nu komt de verrassing uit onverwachte hoek. Ik ontdekte dat deze bekende banketbakker woonachtig is in Voorthuizen. Een aanpakker van een bakker. Want, en ook dit vond ik leuk, hij ontwikkelde jaren geleden samen met Utrechtenaar Dick Bruna (die regelmatig bij hem in de winkel kwam) een ander succesnummer uit zijn assortiment: de Nijntje-koekjes.

Rotterdam?

Arnhem, Amsterdam, Utrecht, overal duikt de gemeente Barneveld op. En in het najaar is er een ‘beetje Rotterdam’ in Barneveld te vinden. De musical '40-'45 gaat over twee Rotterdamse broers in de Tweede Wereldoorlog die allebei een andere kant kiezen. Een aangrijpend verhaal om niet snel te vergeten. Helemaal in aanloop naar 80 jaar bevrijding. Een belevenis die veel mensen zal bijblijven. En een mooie kans voor de recreatieve sector om buiten het (vakantie)seizoen bezoekers te verrassen.

Op naar de volgende plaats in Nederland die verrassend is verbonden met onze gemeente.