Ongestoord je gang gaan

Column 9 februari 2024

Dankbaar! Precies vandaag mag ik exact één jaar uw en jouw burgemeester zijn. 9 februari 2023 werd ons gezin hartelijk ontvangen in de Raadzaal en ben ik door de Commissaris van de Koning als kroonbenoemde burgemeester geïnstalleerd. Zo begon voor mij dit prachtige burgemeestersambt met toeren, groeten en ontmoeten in onze unieke dorpskernen. Alles bij elkaar opgeteld heb ik in korte tijd enorm veel mogen ontdekken. Veel mensen mogen spreken. Wat een ervaring! Alleen wil ik het daar in deze column niet over hebben. Na een jaar burgemeesterschap wil ik het hebben over een onderwerp (van zorg) dat mij bezighoudt.  

Aanslag

Het bewaren van de openbare orde en veiligheid is één van de verantwoordelijkheden van de burgemeester.  Veiligheid is van levensbelang voor ons allemaal. Landelijk zie je dat het geweld rond drugscriminaliteit sterk toeneemt. Met aanslagen op woonhuizen of denk aan het recente drama in de Rotterdamse woonwijk Schammenkamp. Drie doden, ernstig gewonden en gigantische schade aan een woonwijk. Het aantasten van het gevoel van veiligheid. Je moet er toch niet aan denken dat dit in jouw straat gebeurt?

Ongestoord je gang gaan

In een recent onderzoek van de Rekenkamer Vallei & Veluwerand kwam naar voren dat de ligging, de sociaal economische en culturele kenmerken, de lokale infrastructuur en de bedrijvigheid van en in de gemeente Barneveld kansen voor criminelen biedt. Het buitengebied, de vakantieparken lenen zich bij uitstek om ongestoord je gang te gaan. Iets te doen wat eigenlijk niet mag. Er is de ruimte, niemand die je ziet, waardoor de pakkans van een wetsovertreder een stuk moeilijker is. We noemen dit ondermijning. Een voorbeeld hiervan is het runnen van een drugslab of de opslag van drugs.

Panden sluiten

In het afgelopen jaar zijn er op meerdere plaatsen in de gemeente dumpingen van drugsafval in de openbare ruimte aangetroffen. Ook heb ik als burgemeester meerdere keren panden moeten sluiten vanwege de aanwezigheid van drugs. Hard optreden is nodig om te laten zien dat we dit soort activiteiten niet tolereren in onze samenleving.

Een gewaarschuwd mens telt voor twee

Criminelen maken voor illegale activiteiten vaak gebruik van legale bedrijven en diensten. Ze bieden bijvoorbeeld hoge bedragen aan ondernemers om leegstaande schuren te verhuren. Of ze chanteren agrariërs door te dreigen de maïsoogst te saboteren als niet wordt meegewerkt. De schade loopt dan al snel tot in de tienduizenden euro’s. Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van deze gevaren, maar ook wat we er tegen kunnen ondernemen. Samen met Meld Misdaad Anoniem, Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland en de politie organiseerden we daarom kort geleden een informatiebijeenkomst voor inwoners. Met als thema “Samen sterk voor een veilig buitengebied”.

Samen weerbaar

Drugscriminaliteit gaat vaak gepaard met ander strafbaar gedrag zoals witwassen, wapenbezit en uitbuiting. Als je hier (ongewild) bij betrokken raakt, kan je in het nauw gedreven worden. Getuigen durven zich alleen niet altijd te melden bij de politie uit angst voor wraak. In onze gemeente was er in het afgelopen jaar een stijging van het aantal anonieme meldingen. Om een idee te geven; de helft van deze meldingen is drugsgerelateerd. Het buitengebied, onze buurten, de vakantieparken zijn van grote waarde voor onze gemeente en dat willen we graag zo houden. Daar hebben we elkaar als overheid en bewoners hard bij nodig. Door signalen over criminaliteit te delen, kunnen we problemen in een vroeg stadium aanpakken.

Bewust zijn

Waar ik niet aan voorbij wil gaan, is de échte oorzaak van deze problemen. Het vele drugsgebruik houdt de markt voor productie en handel in stand. Met alle risico’s van dien. Ik vraag me dan af: wat brengt het gebruik van drugs? Is het een verzetje of een uitvlucht uit een druk en stressvol bestaan? Is het harde werken dan beter vol te houden? Een manier om het leven minder ‘zwaar’ te maken? Of is het zwichten voor groepsdruk; samen met je vrienden in de keet of bij het uitgaan? Voor ieder die dit leest en zichzelf hierin durft te herkennen, overdenk het eens. En vraag je af of het waard is om hiervoor het (gevoel van) veiligheid in te leveren. 

Meer maatregelen afgelopen jaar

Als gemeente zijn we ervan bewust dat ondermijnende praktijken (waaronder de drugsproblematiek) zich steeds vaker voordoen. Dat blijkt ook uit de stijging van het aantal maatregelen die het afgelopen jaar zijn genomen. Recent is er een stevig (meerjarig) Integraal Veiligheidsplan vastgesteld met doelen en ambities voor de veiligheidsaanpak in onze regio. Een gezamenlijk plan van de gemeenten Barneveld, Nijkerk en Scherpenzeel, opgesteld in samenwerking met de politie en het Openbaar Ministerie. Criminaliteit houdt zich namelijk niet aan lokale en regionale grenzen.

Een vuist tegen criminaliteit

Door op een constructieve manier samen te werken met één gezamenlijk gedragen aanpak maken we met ons allen één vuist tegen criminaliteit. Ondermijning heeft de komende jaren, en ook in mijn tweede jaar als Barneveldse burgemeester, daarbij absolute prioriteit voor de gemeente Barneveld. Samen bewust zijn en samen de schouders eronder. Alle inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties verdienen een veilige gemeente.