Leren, acteren en positioneren als gemeenten

Column 8 december 2023

Nelson Mandela zei ooit: “Het doel van het bestuderen van de geschiedenis is niet het menselijk handelen te bespotten, noch om erover te huilen of om het te haten, maar om te begrijpen en er hopelijk dan van te leren voor onze toekomst”. December is traditiegetrouw de maand van het terugblikken. In januari gaat deze blik vooral naar voren. Volstrekt logisch om beide te doen, want er zijn van het verleden wijze lessen te leren voor de toekomst. Als u benieuwd bent naar onze blik op de toekomst, nodig ik u van harte uit om op 4 januari 2024 in het Schaffelaartheater (vanaf 19.00 uur) naar de nieuwjaarsreceptie van onze gemeente te komen. Wees welkom! Graag beginnen we samen met u en jou het nieuwe jaar.

Hoe ziet de toekomst eruit?

Denkt u wel eens na over de toekomst? Geregeld hoor ik terug dat mensen zich hierover zorgen maken. Zorgen die om een (politiek) antwoord vragen. Een antwoord waarbij we uiteindelijk samen verder komen. Eén van de belangrijke ontwikkelingen in dit licht is hoe ‘Den Haag’ omgaat met de verkiezingsuitslag. Vragen die mij daarbij bezighouden zijn: 'Wat gaat dit onze gemeente brengen?’ en ‘Wat betekent dit voor onze inwoners?’. Het huidige demissionaire kabinet heeft in een gesprek eerder dit jaar met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (overleg van de provincies, IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) toegegeven dat de taken en middelen voor gemeenten niet in balans waren. Grote vraagstukken, een aantal met hoge urgentie (denk aan migratie, stikstofreductie en de woningcrisis) vragen om antwoorden en oplossingen, maar daar moeten dan ook wel voldoende middelen beschikbaar voor zijn. Juist voor gemeenten die, als ‘eerste overheid’ voor onze inwoners, de oplossingen concreet moeten maken. 

Een stap vooruit als gemeenten

Gemeenten laten elke dag zien hoeveel maatschappelijke impact ze kunnen hebben met de euro’s die ze uitgeven. Uit een enquête van de VNG blijkt dat 42% van de gemeenten met prioriteit geld wil uitgeven aan de woningcrisis. 28% wil het geld met voorrang uitgeven aan het sociaal domein (om bijvoorbeeld te werken aan ‘bestaanszekerheid’). Maar ja, dan moeten daar wel de financiële middelen beschikbaar voor blijven. Bezuinigen op het gemeentefonds is de tijd terugzetten. En dat terwijl we als gemeenten stappen vooruit willen maken! Door te ‘doen’ en in dialoog oplossingen concreet verder te brengen. Gemeenten moeten daar verantwoordelijkheid in nemen. Samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Want alleen door samen de handen uit de mouwen te steken komen oplossingen dichterbij!

Stem laten horen

Terug naar de kabinetsformatie. Gelukkig, nieuwe ronden, nieuwe kansen. Juist nu, zo kort na de verkiezingen, moeten we als gemeenten onze stem te laten horen. Gemeenten zijn onmisbaar voor een fijne leefomgeving en voor het organiseren van de kwaliteit van publieke dienstverlening. Samen met de gemeenteraad en als college B&W willen we voor onze inwoners dagelijks het verschil blijven maken, in positieve zin. Het liefst elke dag, en voor zover dat mogelijk is, nog meer dan de dag ervoor.

Vertrouwen

Een andere aanpak door de overheid is onvermijdelijk als we het vertrouwen van burgers in de overheid willen herwinnen. De vraag is wel hoe we deze belofte concreet maken. Dit begint met een duidelijke oproep van de gemeenten aan het nieuw te vormen kabinet en de politieke partijen die daarover om tafel zitten. Zorg voor oplossingen die onze inwoners verder helpen. Zorg tegelijk voor voldoende middelen voor gemeenten om deze beloftes waar te maken en te kunnen ‘doen’ voor onze inwoners. Hoe we daarbij gaan samenwerken, als overheid en gemeenten is belangrijk. Door plaats te nemen in een klankbordgroep van de VNG voor de kabinetsformatie wil ik dit als duidelijk signaal meegeven.  

Groener, krachtiger en menselijker Nederland

Een fijne samenleving komt over grenzen tot stand. Zo werken we als gemeenten op verschillende vlakken al met elkaar samen. Dit doen we voor het Integraal Veiligheidsplan met omliggende gemeenten, Openbaar Ministerie en politie. We werken samen in de Regio Foodvalley met 8 gemeenten. En we werken ook met de Regio Amersfoort en 8 anderen gemeenten samen. Bovendien maken we vanuit de VNG toekomstplannen om te werken naar een groener, krachtiger en menselijker Nederland in 2040. De wens is om met een breed gedragen toekomstbeeld voor Nederland te komen. Hiervoor is zoveel mogelijk denkkracht vanuit de samenleving nodig. Wilt u daaraan een steentje bijdragen, kijk op  https://toekomstnederland2040.nl/denk-mee/. Want alleen ga je misschien sneller, uiteindelijk kom je samen verder. Wat mij betreft, een zinvolle les om van te leren voor de toekomst.